Gevoelig voor prikkels (HSP)

Als ouders merken jullie vaak dat jullie kind zich snel overweldigd voelt in drukke omgevingen of bij veranderingen in routine. Dit kan lastig zijn, vooral omdat de omgeving niet altijd begrip toont en soms denkt dat jullie kind overdreven reageert. Dit kan bij jullie veel twijfels en vragen oproepen over de beste manier om hun kind te ondersteunen, zoals: Maak ik me te veel zorgen over hoe gevoelig mijn kind is, of moet ik echt iets doen?, Wat als mijn kind nooit leert omgaan met zijn of haar gevoelige kanten?, Zal mijn kind altijd moeite hebben in een drukke omgeving, zoals school?, Hoe kan ik ervoor zorgen dat mijn kind niet te veel druk ervaart?, Kan het zijn dat mijn kind door zijn of haar gevoelige aard last krijgt van angst of verdriet?, Hoe herken ik of mijn kind overprikkeld is, en wat kan ik dan doen?, Hoe kan ik beter met mijn kind praten zonder het te overvragen?, Is het normaal dat mijn kind zich vaak terugtrekt en minder vrienden heeft?, Hoe kan ik mijn kind helpen zijn of haar talenten te ontwikkelen zonder te veel druk te leggen?,  Wat als mijn kind nooit leert om zijn of haar emoties goed te voelen en te uiten?

Hoogsensitiviteit of Hoog Sensitieve Persoonlijkheid (HSP) is een aangeboren persoonlijkheidseigenschap die zich op verschillende manieren uit. Deze kinderen onderscheiden zich door een diepere verwerking van informatie en hebben een gevoeliger zenuwstelsel, waardoor ze in staat zijn om intensiever waar te nemen. Dit uit zich in een sterke gevoeligheid voor de emoties van anderen, fel licht, harde geluiden en zelfs kriebelige kleding. Onderzoek toont aan dat deze gevoeligheid voortkomt uit genetische en neurologische factoren.

Hoogsensitieve kinderen (HSP) zijn bijzonder gevoelig voor prikkels, wat regelmatig leidt tot overprikkeling. Dit kan zich uiten in huilen, agressief gedrag, of zelfs verlegenheid, waardoor ze timide kunnen overkomen. Door hun hogere stressniveau ervaren ze meer spanning dan hun leeftijdsgenoten en hebben ze, door een langere verwerkingstijd, ook meer tijd nodig om van deze stress te herstellen. Drukke schoolomgevingen, zoals lawaaierige klaslokalen, kunnen overweldigend voor hen zijn. Hun reacties op overprikkeling—zoals angst, vermoeidheid en boosheid—worden soms verward met ADHD of autisme. Ook worden ze door leerkrachten als verlegen gezien, terwijl ze in werkelijkheid hun omgeving intensief observeren.

De intense manier waarop hoogsensitieve kinderen (HSP) informatie verwerken, maakt dat ze emoties en prikkels diep ervaren. Dit kan hen vatbaar maken voor perfectionisme en faalangst. Het is daarom belangrijk dat ze leren grenzen te stellen, omdat ze vaak de neiging hebben om de behoeften van anderen voorop te stellen.

Daarentegen hebben deze kinderen vaak een goed geheugen en een grote woordenschat. Ze stellen vaak diepzinnige vragen en hebben een hekel aan oefenen en herhalen. Ze merken veel op uit de omgeving en kunnen overweldigd raken door de grote hoeveelheid cognitieve input. Daardoor kunnen ze moeite hebben zich te concentreren. Ze hebben behoefte om zaken in hun eigen tempo te verwerken. Ze proberen te vermijden dat ze overprikkeld raken door zich terug te trekken.

Dit kan ertoe leiden dat ze bewust, creatief en voorzichtig zijn. In een omgeving waar ze zich veilig en gesteund voelen, kunnen deze kinderen hun unieke eigenschappen ontwikkelen en tot bloei komen, zoals:

• Zorg voor anderen: Hoogsensitieve kinderen voelen snel aan als iemand zich niet goed voelt. Ze zijn vaak erg empathisch en willen anderen helpen, wat hen goede vrienden maakt.
• Rechtvaardigheid: Deze kinderen hebben vaak een sterk gevoel voor wat eerlijk is. Ze vinden het belangrijk dat iedereen gelijk behandeld wordt en staan vaak op voor hun vrienden.
• Intuïtie: Hoogsensitieve kinderen merken veel op in hun omgeving en kunnen goed aanvoelen wat er aan de hand is, zelfs zonder dat iemand iets zegt.
• Zorgvuldigheid: Deze kinderen zijn vaak heel nauwkeurig en letten goed op details. Dit kan hen helpen bij schoolwerk en andere taken.
• Zintuiglijke waarneming: Hoogsensitieve kinderen ervaren dingen, zoals geluiden en kleuren, intenser dan anderen. Dit maakt ze vaak bijzonder in creatieve vakken zoals muziek en kunst.
• Moreel besef: Veelal hebben ze een sterk gevoel voor wat goed en fout is. Dit helpt hen om goede keuzes te maken en eerlijk te zijn.
• Verbonden met de natuur: Veel hoogsensitieve kinderen voelen zich prettig in de natuur en vinden het fijn om buiten te spelen. Dit helpt hen om tot rust te komen.

Geen twee kinderen met HSP zijn hetzelfde, wat vraagt om een aanpak die voor ieder kind op maat gemaakt is. Het is belangrijk om hoogsensitiviteit (HSP) vroeg te herkennen en het kind de ondersteuning te geven om zijn of haar eigen manier te ontwikkelen. Hoogsensitieve kinderen (HSP) hebben daarbij vaak te maken met perfectionisme en faalangst, wat hun groei kan belemmeren. Het leren stellen van duidelijke grenzen is dan essentieel om deze uitdagingen beter aan te kunnen.

Ik bied begeleiding aan kinderen en jongeren met HSP, evenals aan hun ouders, op verschillende gebieden:

• Psycho-educatie: Wat is hoogsensitief (HSP)? Wat betekent het voor jullie en jullie kind? Hoe gaan jullie om met de specifieke uitdagingen die erbij horen?
• Versterken van zelfbewustzijn en zelfvertrouwen: Hoogsensitieve kinderen kunnen moeite hebben om hun sterke kanten te benutten. Samen ontdekken we hun talenten en leren ze deze positief in te zetten. 
• Omgaan met prikkels en stress: Samen gaan we ontdekken wat hoogsensitieve kinderen nodig hebben om steviger in hun schoenen te staan. Dit proces helpt hen meer rust, balans en veerkracht te ervaren in hun leven.